Executieve Functies in de Klas: 'Op reis met Daan'

Hoe vaak zie je een leerling die vergeet zijn spullen te pakken, te laat begint aan een opdracht of zich moeilijk kan concentreren? Grote kans dat dit te maken heeft met Executieve Functies — de denkprocessen die kinderen helpen om hun gedrag, emoties en aandacht te sturen.

Maar hoe leg je zulke abstracte processen op een begrijpelijke en motiverende manier uit aan leerlingen? Met de vertelplaat en bijbehorende verhalen van de metafoor Het Treinstation ©!

Het Treinstation© : een heldere metafoor

Praktijk Van der Veer ontwikkelde een krachtige metafoor om Executieve Functies inzichtelijk te maken voor kinderen én leerkrachten: het brein als een treinstation. Elke Executieve Functie wordt voorgesteld als onderdeel van de reis, die thuis bij het inpakken van de koffer (Organisatie) al begint!

• De Kiosk (Volgehouden Aandacht): laat je niet afleiden! Door de lekkernijen die in de Kiosk liggen uitgestald - in de klas: door iets wat buiten gebeurd.
• De Ticketbalie (Reactie-Inhibitie): denk na voordat je iets doet. Als je lang in de rij moet wachten. - in de klas: wanneer je moet wachten op je beurt.
• De Informatieborden (Werkgeheugen): onthoud belangrijke informatie — in de klas: onthoud de stappen bij een opdracht.

Door deze metafoor wordt het ineens veel makkelijker om met kinderen in gesprek te gaan over hun gedrag, aandacht en leerstrategieën. Het maakt het onzichtbare zichtbaar én bespreekbaar.

In de klas: Zo gebruik je de Posterset

De Posterset van Praktijk Van der Veer brengt Het Treinstation © tot leven in je klaslokaal. De A4-posters per Executieve Functie kun je bijvoorbeeld wekelijks naast de Vertelplaat omwisselen met een andere Executieve Functie, om zo iedere week een andere Functie aan bod te hebben. Je kunt de posters met hulpzinnen eronder gebruiken om:

• Gedragsproblemen te bespreken: “Houd vol tot je eindbestemming!”
• Reflectie te stimuleren: Laat leerlingen zelf aangeven welk ‘onderdeel van de reis’ het vandaag goed deed, en welke nog hulp kan gebruiken.
• Zelfregulatie te trainen: Kinderen leren waar hun eigen sterke en zwakke punten liggen — en hoe ze daaraan kunnen werken.
• Leerdoelen visueel te maken: Hang de posters op een zichtbare plek en verwijs er actief naar tijdens de les.

De kracht van de posters zit in de herkenbaarheid, speelsheid en toegankelijkheid. Kinderen herkennen zich in de Executieve Functies en gaan beter begrijpen waarom ze soms vastlopen. En juist dát opent de deur naar groei!

Bestel de posterset – en zet de trein in beweging!

Wil jij ook werken aan de Executieve Functies van jouw leerlingen op een speelse, visuele en effectieve manier?  Klik hier voor meer informatie.